Farmer Income : 5 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 63 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧੀ ਯੂਪੀ 'ਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਹੈ ਆਮਦਨ? ਜਾਣੋ ਨਾਬਾਰਡ ਦੇ ਅੰਕੜੇ
Farmer income in India : ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ, ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਤੱਥ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਲਾਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹਨ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੈਂਕ ਫਾਰ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਐਂਡ ਰੂਰਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ (Nabard) ਦੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੂਰਲ ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਇਨਕਲੂਜ਼ਨ ਸਰਵੇ 2021-22 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 31,433 ਰੁਪਏ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਔਸਤ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ 25,655 ਰੁਪਏ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਰਾਜ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਯੂਪੀ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ 10,847 ਰੁਪਏ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ 9252 ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 53% ਵਧੀ ਹੈ, 8,931 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 13,661 ਰੁਪਏ ਤੱਕ।
ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਚਾਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰਹੀ। 2016-17 ਵਿੱਚ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 18 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ ₹10,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। 10 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸੂਬਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਇਹ 20,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸੀ। 2021-22 ਵਿੱਚ, ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ ₹20,000 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਰਹੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ₹30,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ (₹25,655) ਅਤੇ ਕੇਰਲਾ (₹22,757) ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ
2016-17 ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ ₹6,668 ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਯਾਨੀ 2021-22 ਤੱਕ, ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ 63% ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 10,847 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ, ਉੜੀਸਾ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 9252 ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 9290 ਰੁਪਏ ਕਮਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਦੀ ਆਮਦਨ 9643 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਦੀ ਆਮਦਨ 9787 ਰੁਪਏ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਇਆ ਆਮਦਨ ਵਾਧਾ
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ 2016-17 ਵਿੱਚ ₹23,133 ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2021-22 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ ₹31,433 ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ₹8,300 ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਸਿਕ ਆਮਦਨ ਲਗਭਗ 40% ਵਧੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 18,496 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 25,655 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ 63 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
- PTC NEWS
