Cervical Cancer : ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਤੱਕ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਇਹ ਕੈਂਸਰ, ਹਰ ਸਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਲੱਖਾਂ ਮੌਤਾਂ
Cervical Cancer : ਭਾਰਤ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਯਾਨੀ ਸਾਲ 2023 'ਚ ਭਾਰਤ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ 14 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਮਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। WHO ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2022 'ਚ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ 350,000 ਮੌਤਾਂ ਹੋਇਆ ਸਨ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਹਰ ਸਾਲ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੈਂਸਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ 'ਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਂਸਰਾਂ ਲਈ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਨ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਕ ਕੈਂਸਰ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਇੰਨਾ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?
ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਕੈਂਸਰ HPV ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਿਊਮਨ ਪੈਪਿਲੋਮਾ ਵਾਇਰਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮਰਦਾਂ 'ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਰਦਾਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?
ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚੋਂ HPV ਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬੱਚੇਦਾਨੀ 'ਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ 5 ਤੋਂ 10 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਇਸਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਫੈਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕੈਂਸਰ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ 'ਚ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ HPV ਵਾਇਰਸ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਚ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਇਹ ਅੰਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੀ ਮੂੰਹ 'ਚ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਂਸਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ HPV ਵਾਇਰਸ ਹਰ ਔਰਤ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ, ਪੀਸੀਓਡੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਰੱਖਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ 'ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ 'ਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਤੀਜ਼ੇ ਜਾਂ ਚੌਥੇ ਲੱਛਣ 'ਚ ਹੀ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣੀ ਔਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ 'ਚ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਔਰਤ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣਾ ਪੈਪ ਸਮੀਅਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। 30 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਸੀਂ ਹਰ 5 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪੈਪ ਸਮੀਅਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕੋ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਔਰਤ ਨੂੰ 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਇਹ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ
ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ HPV ਵੈਕਸੀਨ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 9 ਤੋਂ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਲਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਔਰਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਵੀ ਲਗਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ, ਇਹ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬੇਕਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- PTC NEWS
