what is Idiopathic Pulmonary Fibrosis ? ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਮਹਾਨ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਮੌਤ, ਕਿਧਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ?

what is Idiopathic Pulmonary Fibrosis ? ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਅਤੇ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਦਾ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਖਬਰ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਨਾਂ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸਨ। 

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਬੀਅਤ ਵਿਗੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਈਸੀਯੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਸ ਮਹਾਨ ਸਿਤਾਰੇ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ।

ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ (IPF) ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਗ ਟਿਸ਼ੂ (ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ) ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ, ਮਹਾਨ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ ਬੀਮਾਰੀ, 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਇੰਟਰਸਟੀਸ਼ੀਅਲ ਲੰਗ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (ILD) ਹੈ ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੇ ਮੋਟੇ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਅਤੇ ਰੁਟੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਕ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਹੈ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ?

ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਨ ਲੰਗ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਲੱਛਣ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

1. ਲਗਾਤਾਰ ਖੁਸ਼ਕ ਖੰਘ - IPF ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 8 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ਕ ਖੰਘ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
2. ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਵੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?

ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਉਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਨੂੰ "ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ" ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਵੀ ਇਡੀਓਪੈਥਿਕ ਪਲਮਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਟਰਾਂ ਕੋਲ ਉਸਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਬਚਾਅ ?

• ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
• ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡਣਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸੈਕਿੰਡ ਹੈਂਡ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
• ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਰਸਾਇਣਾਂ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਵੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਓ।
• ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰੋ। ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
• ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਦਲ ਜਾਂ ਸਾਈਕਲਿੰਗ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।
• ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਫਲੂ ਪਲਮੋਨਰੀ ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਟੀਕੇ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਫਲੂ ਦੇ ਟੀਕੇ ਬਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।

(ਡਿਸਕਲੇਮਰ : ਇਹ ਲੇਖ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।)

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Tabla maestro Ustad Zakir Hussain : ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਸਿੱਖੀ ਸੀ ਕਲਾ, ਜਾਣੋ ਐਵਾਰਡਾਂ ਦੇ ਧਨੀ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਨਾਂਅ ਅੱਗੇ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗਿਆ ਸੀ 'ਉਸਤਾਦ'

- PTC NEWS

Join Whatsapp Channel