World Post Day 2024 : ਅੱਜ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ? ਜਾਣੋ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਕੀ ਹੈ ਭੂਮਿਕਾ ?

ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਸਾਡੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਇਤਿਹਾਸ, ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਕੀ ਹੈ?

By  Aarti October 9th 2024 12:23 PM

World Post Day 2024 : ਹਰ ਸਾਲ 9 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਪੋਸਟਲ ਯੂਨੀਅਨ ਦੁਆਰਾ 1969 'ਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਸਾਡੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਇਤਿਹਾਸ, ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਕੀ ਹੈ?

ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ : 

ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ 2400 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਫਾਰਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ ਜੋ ਮਾਊਂਟ ਕੀਤੇ ਕੋਰੀਅਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਰੋਮਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਮਰਾਜ 'ਚ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨੈਟਵਰਕ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਆਧੁਨਿਕ ਡਾਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ 'ਚ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ 1840 'ਚ ਪੈਨੀ ਬਲੈਕ ਸਟੈਂਪ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੇ ਮੇਲ ਡਿਲਿਵਰੀ 'ਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ।

ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਯੂਪੀਯੂ  ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਯੂਪੀਯੂ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਪਾਰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ, ਯੂਪੀਯੂ ਦੇ 192 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਹਨ, ਸਾਰੇ ਗਲੋਬਲ ਮੇਲ ਡਿਲੀਵਰੀ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ : 

ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਝ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਹੈ। 2024 ਦੀ ਥੀਮ 'ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ 150 ਸਾਲ' ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਚਾਰ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਜਾਰੀ ਹੈ, ਰਵਾਇਤੀ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਰਚਨਾਤਮਕ ਹੱਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਉਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਕੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਯਤਨਾਂ 'ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ। ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ, ਜਿੱਥੇ ਡਿਜੀਟਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਸੀਮਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਕਸਰ ਸੰਚਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ : 

ਜਿਵੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ 'ਚ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡਾਕ ਖੇਤਰ 'ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਆਈ ਹੈ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਬਹੁਤੀਆਂ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਸਵੈਚਲਿਤ ਛਾਂਟੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਔਨਲਾਈਨ ਟਰੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਲਿਵਰੀ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਤੱਕ, ਆਧੁਨਿਕ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਨਾਲ ਹੀ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨੇ ਪਾਰਸਲ ਡਿਲੀਵਰੀ 'ਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ, ਡਾਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਚ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਡਿਲੀਵਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੌਜਿਸਟਿਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਈਵਾਲੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਡਾਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ : 

ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ 2024 ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਡਾਕਘਰਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁਝ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਅਜੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਵੀ ਹੈ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਡਾਕਘਰ ਦੇ ਸਜਾਵਟੀ ਢਾਂਚੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸੁੰਦਰ ਡਾਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਤੱਕ, ਇਹ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਕੋਲਕਾਤਾ, ਭਾਰਤ 'ਚ ਜਨਰਲ ਪੋਸਟ ਆਫਿਸ, ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ, ਜੋ 1868 'ਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਡਾਕ ਨੈੱਟਵਰਕ 'ਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਲੰਡਨ 'ਚ ਓਲਡ ਰਾਇਲ ਐਕਸਚੇਂਜ, ਜੋ ਕਦੇ ਡਾਕ ਵੰਡਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਹੱਬ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੁਆਰਾ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਬਹੁਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ, ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੇ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਸ਼ਟਰ-ਨਿਰਮਾਣ 'ਚ ਇੱਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ 'ਚ, 1860 ਦੇ ਦਹਾਕੇ 'ਚ ਪੋਨੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਈ।

ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮੌਕੇ : 

ਜਦੋਂ ਕਿ ਡਾਕ ਖੇਤਰ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੀਨਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਯੁਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰਵਾਇਤੀ ਮੇਲ ਵਾਲੀਅਮ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੋਰੀਅਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਾਬਲਾ, ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਜਿਹੇ ਮੁੱਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਰਣਨੀਤਕ ਹੱਲਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਡਾਕ ਦਿਵਸ ਦੇ, ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਾਲ ਹੀ ਥੀਮ 'ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ 150 ਸਾਲ' ਡਾਕ ਕਾਰਜਾਂ 'ਚ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੀਆਂ ਡਾਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਡਿਲੀਵਰੀ ਵਾਹਨ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਪੈਕੇਜਿੰਗ, ਆਪਣੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਪਦ-ਪ੍ਰਿੰਟ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ।

ਇੱਕ ਵਧਦੇ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਯੁਗ 'ਚ ਡਾਕ ਸੇਵਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੀਵਨ ਰੇਖਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੰਚਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਰਹੇ। ਇਸ ਸਾਲ, ਆਓ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਈ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਡਾਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਈਏ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Baltej Pannu : ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਬਲਤੇਜ ਪਨੂੰ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ

Related Post