ਵਿਸਕੀ 'ਚ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਰੋਕਦੇ ਨੇ ਮਾਹਿਰ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ
ਵਿਸਕੀ (whiskey) ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਅਲਕੋਹਲ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਵੱਡੀ ਬਹਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਸਕੀ ਮਾਹਿਰਾਂ (Whiskey experts) ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਰਡ ਡਰਿੰਕ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਉਸ ਦੇ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੀ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਵਾਦ ਪੈਲੇਟ(Taste palette) ਉਥੇ ਉਪਲਬਧ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਤੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ 'ਚ ਪਾਣੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਪਾਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੋਕ ਜੂਸ, ਸੋਡਾ, ਐਨਰਜੀ ਡਰਿੰਕ ਅਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ-ਕੀ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਸਕੀ ਦੇ ਕੌੜੇ ਸਵਾਦ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ (Hydrate) ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ (cold water) ਵਿੱਚ ਵਿਸਕੀ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖੁਰਾਕ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸਕੀ ਦੇ ਸਵਾਦ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਹੀ ਹਾਰਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦੇ ਸਵਾਦ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦਰਅਸਲ ਇਨਸਾਨ ਦੀਆਂ ਸਵਾਦ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਤਾਪਮਾਨ ਉਤੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸਵਾਦ ਵੀ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਡਰਿੰਕਸ, ਠੰਢੀ ਹੋਣ ਉਤੇ ਸਵਾਦ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲੇਵਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੀਆਂ। ਬਿਹਤਰ ਸਵਾਦ ਜਾਂ ਫਲੇਵਰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਜਦ ਖਾਣਾ ਜਾਂ ਡਰਿੰਕ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਗਰਮ ਹੋਵੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮ ਬੀਅਰ ਦਾ ਸਵਾਦ ਕੌੜਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਠੰਡੀ ਜਾਂ ਚਿਲਡ ਬੀਅਰ ਪੀਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਆਦ ਦੀਆਂ ਮੁਕੁਲ 15 ਤੋਂ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। 35 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ, ਸੁਆਦ ਦੀਆਂ ਮੁਕੁਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੱਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਸੁਆਦਾਂ ਬਾਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਦੋਂ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਜਾਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 15 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਵਾਦ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਭੇਜ ਪਾਉਂਦੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਵਾਦ ਜਾਂ ਸੁਆਦ ਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਯਾਨੀ ਡ੍ਰਿੰਕਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਠੰਡਾ ਕਰਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਵਾਦ ਦੇ ਪੈਲੇਟ ਨੂੰ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਿਊਟ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸੁਆਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਮਹਿੰਗੇ ਸਿੰਗਲ ਮਾਲਟ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਕੇ ਪੀਣਾ ਇਸ ਦੇ ਅਸਲੀ ਸਵਾਦ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵਾਈਨ ਮਾਹਿਰ ਮਹਿੰਗੀ ਵਾਈਨ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸਕੀ ਦਾ ਸਹੀ ਸਵਾਦ ਜਾਣਨ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਕਮਰੇ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਜਾਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਦੁਖਦ ਖ਼ਬਰ : ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਦਾਕਾਰਾ ਦਲਜੀਤ ਕੌਰ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ
ਵਿਸਕੀ ਮਾਹਿਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਵਾਦ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ 15 ਤੋਂ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗ੍ਰੇਟ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। 35 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਉਤੇ ਸਵਾਦ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸਵਾਦ ਤੇ ਜਾਇਕੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਦੀ ਹੈ। ਉਥੇ ਜਦ ਡਰਿੰਕਸ ਜਾਂ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 15 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਥੱਲੇ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਵਾਦ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਭੇਜ ਪਾਉਂਦੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਵਾਦ ਜਾਂ ਜਾਇਕੇ ਬਾਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਮਤਬਲ ਡਰਿੰਕਸ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਠੰਢੀ ਕਰਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ 'ਟੇਸਟ ਪੈਲੇਟ' ਨੂੰ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤ(Mute) ਕਰ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਫਲੇਵਰ ਸਮਝ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੇ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ਖਸ ਜੇ ਮਹਿੰਗੀ ਸਿੰਗਲ ਮਾਲਟ ਦਾ ਲੁਤਫ਼ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਠੰਢੀ ਕਰਕੇ ਪੀਣਾ ਉਸ ਦੇ ਅਸਲ ਫਲੇਵਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਇਦਾਤੀ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਕਾਰਨ ਕੇ ਮਾਹਿਰ ਮਹਿੰਗੀ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਮਿਲਾਏ ਪੀਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।