Test Cricket: ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸਿਰਫ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਉਂ?

Test Cricket: ਕ੍ਰਿਕਟ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ ਮੈਚ 1877 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚਾਲੇ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਵਨਡੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਵੀ ਆ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਓਵਰਾਂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਖੇਡੇ ਜਾਂਦੇ?

ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ 'ਚ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਖੇਡੇ ਗਏ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਲੰਬੇ ਫਾਰਮੈਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 90 ਓਵਰ ਸੁੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟਿਕਾਊ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਜਲਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ 70-80 ਓਵਰਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਚੰਗੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ 'ਚ 80 ਓਵਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੇਂਦ ਬਦਲਣ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਫੈਦ ਗੇਂਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਡਿਗਰੀ ਸਵਿੰਗ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਨਵੀਂ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੀ-20 ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਵਰਸ ਸਵਿੰਗ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਦੇ ਮੈਚਾਂ 'ਚ ਘੱਟ ਹੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੋਂ 50 ਓਵਰਾਂ ਦੇ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਸਿਰਿਆਂ ਤੋਂ ਨਵੀਂ ਗੇਂਦ ਦਾ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਓਡੀਆਈ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਿਵਰਸ ਸਵਿੰਗ ਘੱਟ ਹੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।

ਪਰ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਦੀ ਉਮਰ ਲੰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 40-50 ਓਵਰ ਪੁਰਾਣੀ ਗੇਂਦ ਉਲਟਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਗੇਂਦ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਹਾਲਤ 'ਚ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਟੀਮ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਸਲ ਅਰਥਾਂ 'ਚ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ 'ਚ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਿਵਰਸ ਸਵਿੰਗ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਹੀ ਖਰਾਬ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ।