Solar Eclipse : ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅੱਗ ਦਾ ਰਿੰਗ ? ਕੀ ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਦੇਖ ਸਕਣਗੇ ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ ਨਜ਼ਾਰਾ ?
ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਦੂਜਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਰਿੰਗ ਆਫ ਫਾਇਰ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ?
Solar eclipse : ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਢੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੁਰਲੱਭ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਿੰਗ ਆਫ਼ ਫਾਇਰ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਰਿੰਗ ਆਫ ਫਾਇਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ ਨਜ਼ਾਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ?
ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 3 ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਢੱਕ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਹਨੇਰਾ ਛਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਅੰਸ਼ਕ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਚੰਦਰਮਾ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢੱਕਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅੰਸ਼ਕ ਪਰਛਾਵਾਂ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਅੰਸ਼ਕ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੀਜੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਐਨੁਲਰ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਚੰਦਰਮਾ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਹੁਤ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢੱਕ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਸੂਰਜ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਰਿੰਗ ਆਫ਼ ਫਾਇਰ ਕੀ ਹੈ?
ਇੱਕ ਐਨੁਲਰ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਸੂਰਜ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਰਿੰਗ-ਆਕਾਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਬਹੁਤ ਚਮਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਐਨੁਲਰ ਸੋਲਰ ਇਕਲਿਪਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਹਰ ਗ੍ਰਹਿਣ 'ਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਦੁਰਲੱਭ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਹਨ।
ਕੀ ਭਾਰਤ 'ਚ ਰਿੰਕ ਆਫ ਫਾਇਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ?
ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ 2 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਰਾਤ 9.13 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਯਾਨੀ 3 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 3.17 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗੇਗਾ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵੀ ਰਿੰਗ ਆਫ਼ ਫਾਇਰ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਣਗੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਰਜਨਟੀਨਾ, ਪੇਰੂ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੂਤਕ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੂਤਕ ਸਮਾਂ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।