Game Addiction ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਹਨ ਕਾਰਨ? ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੂਰ
Games Addiction : ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਧਾਰਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੇਮਜ਼, ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਨੰਦ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲਈ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ।
Games Addiction : ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਰ ਕੋਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਗੈਜੇਟਸ 'ਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਉਹ ਬਚੇ ਹੋਣ ਚਾਹੇ ਵੱਡੇ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਹਰ ਸਮੇਂ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਜਕਲ ਬੱਚੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਜੋ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ 'ਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਲਤ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤੇ ਬੱਚੇ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਲਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਲਤ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ। ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਨਾਲ ਖੇਡ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਉ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਲਤ ਕਿਉਂ ਲੱਗਦੀ ਹੈ? ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ...
ਕਿਉਂ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਗੇਮਜ਼ ਦੀ ਲਤ ?
ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਹ ਗੇਮਜ਼ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਹਰ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਕਾਰਜਾਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਜੇਤੂ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਧਾਰਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੇਮਜ਼, ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਨੰਦ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲਈ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਆਸਾਨ ਬੋਰਿੰਗ ਗੇਮਜ਼ ਨਹੀਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ, ਉਹ ਗੇਮਜ਼ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਨਸ਼ੇ 'ਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗੇਮਜ਼ ਦੀ ਲਤ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੇਮਜ਼ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸਲ ਦੁਨੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਧਾਰਨ ਅਤੇ ਬੋਰਿੰਗ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੇਮਜ਼ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਦਿਲਚਸਪ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਚਿੜਚਿੜੇ ਵਿਹਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਗੇਮਜ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੀਰੋ ਵਾਂਗ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀਆਂ ਹੋਣ। ਫਿਰ ਉਹ ਜਿਨ੍ਹੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੇਮਜ਼ ਖੇਡਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਤ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਓਨਾ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਲਤ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
ਨਕਲੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਹੀਰੋ ਬਣਨਾ ਸਿਖਾਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ-ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਿਓ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਵਰਗਾ ਹੀ ਅਨੁਭਵ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ 'ਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਸਿੱਖਣਗੇ।
- ਬੱਚਾ ਜਿਸ ਵੀ ਐਪ 'ਤੇ ਗੇਮ ਖੇਡਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ OTP ਜਾਂ ਪਾਸਵਰਡ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦਾ।
- ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਘੰਟੇ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਡ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ 'ਚ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੋਧ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਖਤ ਨਿਯਮ ਬਣਾਓ।
- ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣ ਦੀ ਉਮਰ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਖੁਦ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੀ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿਓ।
- ਨਗਨਤਾ, ਖੂਨ-ਖਰਾਬਾ, ਹਿੰਸਕ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਾ ਖੇਡਣ ਦਿਓ।
- ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਖੇਡਾਂ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਰੁੱਝਿਆ ਰੱਖੇਗਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ।