ਦੇਸ਼ 'ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ... ਬਾਂਦਰਾਂ ਨਾਲ Monkeypox ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸਬੰਧ, ਕੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ ?
ਫਰੀਕੀ ਅਤੇ ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੱਕੀ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। Monkeypox ਦਾ ਸਬੰਧ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨਾਲ ਹੈ ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 100% ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਬਾਂਦਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਬਾਂਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ?
Mpox case in India : ਅਫਰੀਕੀ ਅਤੇ ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੱਕੀ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਪਰਤਿਆ ਹੈ। ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਉਥੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਸਨ। Monkeypox ਦਾ ਸਬੰਧ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨਾਲ ਹੈ ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 100% ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਬਾਂਦਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਬਾਂਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ?
ਅਮਰੀਕਨ ਹੈਲਥ ਏਜੰਸੀ ਸੈਂਟਰਜ਼ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀਵੈਂਸ਼ਨ (ਸੀਡੀਸੀ) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਐਮਪੋਕਸ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਇਸਨੂੰ ਐਮਪੌਕਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਜੁੜਿਆ ਬਾਂਦਰ ਦਾ ਨਾਂ ?
Mpox ਇੱਕ ਜ਼ੂਨੋਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ 1958 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ, ਇਸ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਅਫਰੀਕੀ ਚੂਹੇ (ਚੂਹੇ ਅਤੇ ਗਿਲਹਰੀਆਂ ਵਰਗਾ ਜੀਵਨ) ਅਤੇ ਗੈਰ-ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਾਈਮੇਟ (ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਾਂਗ) ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਘਰ ਹਨ। ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ 1970 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ। ਮਰੀਜ਼ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਕਾਂਗੋ ਦਾ ਨਿਵਾਸੀ ਸੀ।
ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ, Mpox ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਐਮਪੌਕਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯਾਤਰਾ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਐਮਪੌਕਸ ਆਮ ਸੀ।
ਇਸ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?
ਸੀਡੀਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਲਾਰ, ਪਸੀਨੇ ਅਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਸੰਕਰਮਿਤ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਾਂਦਰਪੌਕਸ ਵਾਇਰਸ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕੱਪੜੇ ਜਾਂ ਸਤਹ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇੱਕ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੰਕਰਮਿਤ ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਿੱਚ 1 ਤੋਂ 4 ਦਿਨ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬੁਖਾਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਠੰਢ ਲੱਗਣਾ, ਧੱਫੜ, ਲਿੰਫ ਨੋਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਭੋਜਨ ਨਿਗਲਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਲੱਛਣ ਨਾ ਦਿਖਾਵੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ।
WHO ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਫੈਲੇ ਅਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਬਾਂਦਰਪੌਕਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : iPhone 16 : ਅੱਜ ਹੋਣਗੇ ਨਵੇਂ ਆਈਫੋਨ ਦੇ ਦੀਦਾਰ, ਇਹ ਹੋਣਗੇ ਫੀਚਰਸ ਅਤੇ ਇੰਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕੀਮਤ