MDH ਤੇ ਐਵਰੈਸਟ ਮਸਾਲਿਆਂ ਚ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਐਥੀਲੀਨ ਆਕਸਾਈਡ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ: FSSAI

MDH and Everest spices: ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (FSSAI) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ MDH ਅਤੇ ਐਵਰੈਸਟ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਐਥੀਲੀਨ ਆਕਸਾਈਡ (EtO) ਦੇ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ। 'ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ' 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਰਮਾਣ ਇਕਾਈਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ 300 ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ।

ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ 'ਚ ਨਹੀਂ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਐਥੀਲੀਨ ਆਕਸਾਈਡ: FSSAI

ਇਹ ਹਾਂਗਕਾਂਗ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ MDH ਅਤੇ ਐਵਰੈਸਟ ਮਸਾਲਿਆਂ (Masala) ਦੇ ਕੁਝ ਬੈਚਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਯਾਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਇਆ ਹੈ, EtO ਦੇ ਅਯੋਗ ਪੱਧਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ 1 ਕਾਰਸੀਨੋਜਨ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੈਬ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ FSSAI ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਸਾਲਿਆਂ (Spices) ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਐਥੀਲੀਨ ਆਕਸਾਈਡ (Ethylene Oxide) ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ, ਸਟੋਰੇਜ, ਜਾਂ ਹੈਂਡਲਿੰਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਗੰਦਗੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

FSSAI ਨੇ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਨਿਰੀਖਣ ਅਭਿਆਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਤੇ FSSAI ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਮਹਾਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਹੱਟੀ (MDH) ਅਤੇ ਐਵਰੈਸਟ (Everest) ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਤੋਂ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਥਲੀਨ ਆਕਸਾਈਡ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਮੰਗਵਾਉਣ ਦੀਆਂ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਅਭਿਆਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਐਵਰੈਸਟ ਦੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨੌਂ ਨਮੂਨੇ ਦੋ ਨਿਰਮਾਣ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ- ਇੱਕ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, MDH ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ 25 ਨਮੂਨੇ ਦਿੱਲੀ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਸਥਿਤ 11 ਨਿਰਮਾਣ ਇਕਾਈਆਂ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਲਈ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਟੈਸਟਿੰਗ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਮੀ, ਜੀਵਿਤ ਅਤੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਕੀੜੇ, ਕੀੜੇ ਦੇ ਟੁਕੜੇ, ਚੂਹੇ ਦੀ ਗੰਦਗੀ, ਅਸਥਿਰ ਤੇਲ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ, ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਐਸਿਡ-ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਸੁਆਹ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਨਮੂਨਿਆਂ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਾਤਾਂ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ

ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ (ਲੀਡ, ਕੈਡਮੀਅਮ, ਤਾਂਬਾ, ਟੀਨ, ਆਰਸੈਨਿਕ, ਪਾਰਾ, ਅਤੇ ਮਿਥਾਇਲ ਮਰਕਰੀ), ਅਫਲਾਟੌਕਸਿਨ (ਕੁੱਲ ਅਫਲਾਟੌਕਸਿਨ ਅਤੇ ਅਫਲਾਟੌਕਸਿਨ ਬੀ1), ਮੇਲਾਮਾਈਨ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ (230 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ), ਸੂਖਮ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਕ (ਖਮੀਰ ਅਤੇ ਉੱਲੀ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਐਂਟਰੋਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਸਟੈਫ਼ੀਲੋਕੋਕਸ ਔਰੀਅਸ, ਐਰੋਬਿਕ ਕਾਲੋਨੀ ਕਾਉਂਟ, ਸਾਲਮੋਨੇਲਾ, ਸਲਫਾਈਟ-ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਲੋਸਟ੍ਰੀਡੀਆ, ਅਤੇ ਬੈਸੀਲਸ ਸੇਰੀਅਸ) ਅਤੇ ਐਡਿਟਿਵਜ਼ (ਐਸੀਸਲਫੇਮ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ), ਬਿਊਟੀਲੇਟਿਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਨਿਸੋਲ (ਬੀ.ਐਚ.ਏ.), ਬਿਊਟਿਲੇਟਿਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਟੋਲਿਊਨ (ਬੀ.ਐਚ.ਟੀ.), ਤੀਸਰੀ ਬਿਊਟਾਇਲ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਿਨੋਨ (ਟੀਬੀਐਚਕਿਊ), ਸੋਰਬਿਕ ਐਸਿਡ, ਸਲਫਾਈਟਸ, ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਰੰਗ ਅਤੇ ਕੋਲਾ ਟਾਰ ਰੰਗ) ਲਈ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਇਹ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ FSSAI ਵੱਲੋਂ ਸੂਚਿਤ NABL-ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਸੰਬੰਧਿਤ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਿਆਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਗਏ 34 ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, 28 ਲੈਬ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਛੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹਨ। FSSAI ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪੈਨਲ ਵੱਲੋਂ ਜਾਂਚੇ ਗਏ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਐਥੀਲੀਨ ਆਕਸਾਈਡ (EtO) ਦਾ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੋਰ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਮੂਨਿਆਂ ਨੇ ਵੀ EtO ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

ਵਿਗਿਆਨਕ ਪੈਨਲ ਵਿੱਚ ਸਪਾਈਸ ਬੋਰਡ, ਸੀਐਸਐਮਸੀਆਰਆਈ (ਗੁਜਰਾਤ), ਇੰਡੀਅਨ ਸਪਾਈਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ਕੇਰਲਾ), ਨਿਫਟਮ (ਹਰਿਆਣਾ), ਬੀਏਆਰਸੀ (ਮੁੰਬਈ), ਸੀਐਮਪੀਏਪੀ (ਲਖਨਊ), ਡੀਆਰਡੀਓ (ਅਸਾਮ), ਆਈਸੀਏਆਰ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਅੰਗੂਰ (ਪੁਣੇ) ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੋਜਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ Spice Board of India ਨੇ ਆਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਾਈਕਰੋਬਾਇਲ ਕੰਟੈਮੀਨੇਸ਼ਨ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਰਜੀਵ ਕਰਨ ਲਈ ਈਟੀਓ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।