Eid al-Adha 2024 : 1300 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨਾਈ ਗਈ ਸੀ ਪਹਿਲੀ ਈਦ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਹੈ ਇਤਿਹਾਸ

Eid al-Adha 2024 : ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀ ਈਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿਜਰੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸ਼ਵਾਲ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਚੰਦ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਚੰਦ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਈਦ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਮੱਕਾ ਤੋਂ ਮਦੀਨਾ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ ਸਨ।

ਕਿਉਂ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਈਦ

ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮੱਕਾ ਤੋਂ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਪਰਵਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਮਦੀਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੈਗੰਬਰ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਬਦਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਜਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਜਿੱਤ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮਿੱਠਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮੀਠੀ ਈਦ ਜਾਂ ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਜ਼ੀ ਡਾ: ਸਈਅਦ ਉਰੂਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਸਲਾਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਿਜਰੀ ਸੰਵਤ 2 ਯਾਨੀ 624 ਈਸਵੀ (ਲਗਭਗ 1400 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ) ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੁਰਾਨ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨ ਲਈ 2 ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਅਤੇ ਈਦ-ਉਲ-ਜ਼ੁਹਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਈਦ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈ।

ਇਸਲਾਮ ਧਰਮ 'ਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ

ਇਸਲਾਮ (Islam) ਵਿੱਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ (importance of sacrifice in Islam) ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਰਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਨੂੰ ਪਰਖਣਾ ਚਾਹਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਹਜ਼ਰਤ ਇਸਮਾਇਲ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਹਜ਼ਰਤ ਇਸਮਾਇਲ ਨੂੰ ਦੱਸੀ। ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹਿਮ ਨੂੰ 80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਕੰਮ ਸੀ। ਪਰ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਨੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।

ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਨੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਗਲੇ 'ਤੇ ਚਾਕੂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਜ਼ਿੰਦਾ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇੱਕ ਕੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਬੱਕਰੀ ਵਰਗਾ ਜਾਨਵਰ ਪਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਰਾਹ 'ਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ।

ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਈਦ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ

ਈਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ (How is Eid celebrated?) ਸਵੇਰੇ ਦਿਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਮਾਜ਼ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਲਾਤ ਅਲ-ਫ਼ਜਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕੁਝ ਮਿੱਠਾ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਈਦ 'ਤੇ ਖਜੂਰ ਖਾਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਲੋਕ ਈਦਗਾਹ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਮਿਲ ਕੇ ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਦ ਦੀ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਨੂੰ ਈਦ-ਮੁਬਾਰਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਾਅਵਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿੱਠਾ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਠੀ ਈਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।