ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੇ ਨਿਯਮ, ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਚੁਣ ਸਕੋਗੇ ਨੈੱਟਵਰਕ

ਅੱਜ ਤੋਂ ਯਾਨੀ 6 ਸਤੰਬਰ, 2024 ਤੋਂ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਹੁਣ ਤੋਂ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨਵੇਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਲਈ ਅਪਲਾਈ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਰੀਨਿਊ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਪਲਬਧ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ Visa, MasterCard, RuPay ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਾਰਡ ਰੀਨਿਊ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀਜ਼ਾ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਇਹ ਪਹਿਲ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਗਾਹਕ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਬੈਂਕਿੰਗ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀਕਰਤਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਕਾਰਡ ਨੈਟਵਰਕ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਕਾਰਡ ਨੈਟਵਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਸੀਮਤ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।

6 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀਕਰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨੈਟਵਰਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਹ ਨਵਾਂ ਆਰਡਰ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰਕੂਲਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀਕਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਯੋਗ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਕਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦੇਵੇ।

RBI ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?

ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਡਰਾਫਟ ਸਰਕੂਲਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀਕਰਤਾ ਆਪਣੇ ਯੋਗ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮਲਟੀਪਲ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਗਾਹਕ ਇਸ ਵਿਕਲਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਸ਼ਰਤ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਐਕਟਿਵ ਕਾਰਡਾਂ ਵਾਲੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਕੂਲਰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਵੰਡਦੇ ਹਨ।

ਇਹ 5 ਕੰਪਨੀਆਂ ਕਾਰਡ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ

ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਾਰਡ-ਆਧਾਰਿਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ, ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਪੇਡ ਕਾਰਡਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵਪਾਰੀਆਂ, ਕਾਰਡਧਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀਕਰਤਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਨਿਰਵਿਘਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਰਜਿਸਟਰਡ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹਨ ਜੋ ਭੁਗਤਾਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਬੈਂਕਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ, ਡਾਇਨਰਜ਼ ਕਲੱਬ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲਿਮਟਿਡ, ਮਾਸਟਰਕਾਰਡ ਏਸ਼ੀਆ/ਪੈਸੀਫਿਕ ਪੀਟੀਈ ਲਿਮਟਿਡ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ-ਰੁਪੇ ਅਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਵਰਲਡਵਾਈਡ ਪੀਟੀਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

RBI ਨੇ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਇਹ ਫੈਸਲਾ?

ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਨੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਨੈਟਵਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਜੋ ਆਪਣਾ ਸੁਤੰਤਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਲਈ ਆਰਬੀਆਈ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਅਪਵਾਦ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ਅਤੇ ਯੈੱਸ ਬੈਂਕ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਰਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਾਰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਚੁਣਨਾ ਕਾਰਡਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਲਾਭਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਧੀ ਹੋਈ ਸਹੂਲਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।