Bangladesh 1971 : ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਦੇਖ ਤੜਫ਼ ਉੱਠੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ, ਦੱਸੀ 1971 ਦੇ ਉਜਾੜੇ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ

Bangladesh liberation war 1971 : ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਹੌਲ ਨੇ ਅਕਸਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਸਰ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ 'ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ। ਵੰਡ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਗੜਬੜ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ, ਅਸਾਮ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ "ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ" ਦਾ ਸਥਾਈ ਲੇਬਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਫਿਰ ਤੋਂ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ, ਬੰਗਾਲੀ ਹਿੰਦੂ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾੜੇ ਦਾ ਦਰਜ ਆਇਆ ਯਾਦ

ਇਸ ਸਮੇਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 1971 ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਜੜ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਮੁੜ ਵਿਸੇਬਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਸੁਸ਼ੀਲ ਗੰਗੋਪਾਧਿਆਏ, ਜੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੋਆਖਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਅ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਉਜੜ ਗਏ। ਪੀੜਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਦਰਜ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 1971 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਆਏ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਸੀ। ਪਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਰਜ਼ਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਘਰ ਸਾੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਪੀੜਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਦਿਲ ਦਹਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੱਤ ਮਾਰਨ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖਿਆ, ਅਜਿਹੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਜੱਦੀ ਭਰਾਵੋ ਜੇਕਰ ਉੱਥੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 'ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ' ਅੰਦੋਲਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸੁਸ਼ੀਲ ਗੰਗੋਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 1971 ਦੇ ਉਹ ਕਾਲੇ ਦਿਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਯਾਦ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ 10 ਜਾਂ 12 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ। ਰਜ਼ਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕੀਤਾ, ਮਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਭੁਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਨੀਮਾ ਦਾਸ ਨੇ ਸੁਣਾਈ ਆਪਣੀ ਦਾਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਵੇਲੇ ਸੀ ਗਰਭਵਤੀ

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 1971 ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਉਜੜ ਕੇ ਆਏ ਬਨਗਾਂਵ ਦੀ ਅਨੀਮਾ ਦਾਸ ਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਵੇਲੇ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਖਦਾਈ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਛੋਟਾ ਸੀ, ਮੇਰੀ ਧੀ ਮੇਰੀ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਘਰ ਸਾੜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਡਰ ਦੇ ਮਾਰੇ ਮੇਰੇ ਸਹੁਰੇ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਭਾਰਤ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।" ਵਿਆਪਕ ਹਿੰਸਾ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਦੇ ਸਦਮੇ ਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਿੱਟ ਛਾਪ ਛੱਡੀ ਹੈ। "ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਦੁਬਾਰਾ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ"

ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਘਰ ਅਤੇ ਯਾਦਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਉਜਾੜੇ ਦਾ ਦਰਦ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵੀ ਹੈ। 

1956 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਆਏ ਪਰੇਸ਼ ਦਾਸ ਨੇ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਤਜਰਬਾ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੂੰ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਡਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੇਰੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਨੋਆਖਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਮੇਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਧਮਕੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਝਗੜੇ ਕਾਰਨ ਮੇਰੇ ਚਾਚੇ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।